Zgubienie albo kradzież dokumentów zawsze okazuje się problematyczną sytuacją. Jednak kłopoty stają się zdecydowanie większe w momencie, gdy do pechowego zdarzenia doszło poza granicami Polski. Wtedy turysta musi martwić się nie tylko o zastrzeżenie dokumentów, ale również o możliwość powrotu do kraju. Choć taka sytuacja jest bardzo stresująca, warto zachować spokój i pamiętać o wypełnieniu kilku formalności. One nie tylko pomogą w powrocie do kraju, ale również zmniejszą ryzyko kradzieży tożsamości lub innych problemów wynikających z utraty dokumentów. Zatem co zrobić w przypadku utraty dokumentów za granicą? Zapraszamy do przeczytania naszego poradnika dla turystów.
Zgubiłem dokumenty za granicą. Co dalej?
Turyści w wielu przypadkach dopiero po pewnym czasie orientują się, że stracili posiadane dokumenty. To z kolei dodatkowo utrudnia ich ewentualne odnalezienie. Mimo wszystko musimy w tym miejscu przypomnieć o ważnej kwestii. Utrata dokumentów z pewnością rodzi ogromny stres i nerwy. Jednak przed rozpoczęciem działań w celu zgłoszenia utraty dokumentów należy bardzo dokładnie przeszukać swój bagaż i rzeczy osobiste. Być może dokumenty po prostu się gdzieś zawieruszyły.Dopiero w sytuacji, kiedy turysta ma niemal całkowitą pewność utraty dokumentów, powinien przystąpić do działania.
Pierwszym oraz zarazem najważniejszym krokiem jest zgłoszenie się na miejscowy komisariat policji. Funkcjonariusze muszą tam sporządzić notatkę i wystawić oficjalne potwierdzenia zgłoszenia utraty dokumentów. Taki dokument będzie podstawą do wszystkich późniejszych działań. W trakcie wizyty na komisariacie warto dokładnie sprawdzić, czy dane wpisane do notatki są prawidłowe. Sama notatka powinna także zawierać dane jednostki policji oraz podpis/pieczątkę funkcjonariusza przyjmującego zgłoszenie.
Po uzyskaniu policyjnego potwierdzenia należy zastrzec kartę kredytową oraz dowód osobisty. Jeżeli chodzi o kartę, sprawa jest nieco łatwiejsza. Wystarczy skorzystać z bankowości online lub aplikacji, ewentualnie zadzwonić na infolinię banku. Dzięki temu zastrzeżenie karty nie potrwa dłużej niż kilka minut. Nieco więcej zachodu będzie wymagać zastrzeżenie dowodu osobistego, gdyż w tym celu należy udać się do polskiego konsulatu. Jednak wizyta w tej placówce i tak jest konieczna w razie zgubienia dokumentów.
Co to jest paszport tymczasowy i skąd go wziąć?
W momencie utraty dokumentów turysta zazwyczaj traci również dowód osobisty lub paszport. Jest to bardzo poważna sytuacja, albowiem te dokumenty są niezbędne do legalnego przekroczenia granicy oraz powrotu do Polski. Dlatego turysta w takiej sytuacji powinien skierować swoje kroki do polskiego konsulatu, który znajduje się w danym kraju.
Tutaj trzeba także przytoczyć pewną uwagę. Otóż w niektórych krajach świata (np. niektórych państwach afrykańskich lub azjatyckich) może nie funkcjonować polski konsulat. W takiej sytuacji turysta powinien udać się do konsulatu jednego z państw należących do UE/EOG. Tam uzyska niezbędną pomoc oraz dokumenty pozwalające na legalne przekraczanie granic.
Wróćmy jednak do standardowych sytuacji, kiedy na miejscu dostępny jest polski konsulat. W tej placówce turysta zgłasza utratę dokumentów, dokonuje ich zastrzeżenia oraz składa wniosek o wydanie paszportu tymczasowego. Być może nie wszyscy słyszeli o tym dokumencie, dlatego warto go opisać.
Paszport tymczasowy, jak sama nazwa wskazuje, pełni funkcję zamiennika dla tradycyjnego paszportu. Jest on wydawany tylko w uzasadnionych przypadkach, a jego ważność wynosi jedynie 365 dni. Natomiast pod kątem formalnym praktycznie w niczym nie różni się od zwykłego paszportu. Na jego podstawie turysta może więc legalnie przekroczyć granicę i wrócić do kraju.
W tym miejscu należy także podać kilka ważnych informacji praktycznych. Opłata konsularna za wydanie paszportu tymczasowego wynosi średnio 30-40 euro. Turysta powinien uiścić tę opłatę na miejscu. Jeśli nie jest to możliwe z powodu np. utraty pieniędzy, konsul zapewni możliwość kontaktu z bliskimi. Wtedy rodzina może przesłać turyście określoną kwotę lub za niego zapłacić. Jeżeli sytuacja tego wymaga, konsul ma także prawo do odroczenia płatności. Wtedy turysta płaci za wydanie paszportu już po powrocie do kraju.
Na wydanie paszportu tymczasowego trzeba czekać około 2-3 dni. Do jego wydania potrzebna będzie fotografia oraz podpisany wniosek o wydanie dokumentu.
Gdzie zgłosić zgubienie dokumentów za granicą?
Procedura związana ze zgłaszaniem utraty dokumentów jest uniwersalna. W pierwszej kolejności należy udać się na komisariat policji w celu uzyskania notatki potwierdzającej zgłoszenie utraty dokumentów.
Później należy zastrzec te dokumenty, które można zastrzec przez internet lub telefon. Będzie więc to przede wszystkim karta bankowa/kredytowa. Posiadacze zdjęć swojego utraconego dowodu mogą również skorzystać z internetowej bazy zastrzeżonych dokumentów.
Utratę pozostałych dokumentów należy zgłosić w polskim konsulacie. To właśnie pracownicy tej placówki będą odpowiadać za weryfikację tożsamości turysty oraz wydanie nowego paszportu tymczasowego. Oprócz tego pracownicy konsulatu mogą skontaktować się z polskimi urzędami i zadbać o urzędowe zastrzeżenie dokumentów tożsamości. Dzięki temu turysta nie będzie musiał obawiać się tego, że ktoś użyje jego tożsamości w celu popełnienia przestępstwa. Poza tym konsulat w ciągu kilku dni wyda turyście paszport tymczasowy i zarazem umożliwi mu powrót do kraju.
Utrata dokumentów a ubezpieczenie turystyczne – o czym pamiętać?
Posiadacze ubezpieczeń turystycznych mogą znaleźć się w nieco łatwiejszej sytuacji przy utracie dokumentów. Dlaczego? Albowiem zakres bardzo wielu takich polis obejmuje usługę turystycznego assistance. Ten zapis gwarantuje z kolei pomoc w razie utraty dokumentów poza granicami kraju. Co więc muszą zrobić posiadacze takich świadczeń i na jaką pomoc mogą liczyć?
Po zgłoszeniu utraty dokumentów na policji posiadacze ubezpieczeń turystycznych powinni zadzwonić na infolinię alarmową swojego asekuratora. Należy wtedy poinformować asekuratora o zaistniałej sytuacji. Wówczas konsultant udzieli turyście wszelkiej pomocy informacyjnej w zakresie kolejnych kroków. Dzięki temu turysta dowie się, gdzie i kiedy powinien się zgłosić.
Co więcej, niektóre polisy turystyczne gwarantują dodatkowy zwrot kosztów związanych z wyrabianiem nowych dokumentów. Asekurator może pokryć takie wydatki, ale turysta powinien wtedy udowodnić, że naprawdę utracił dokumenty. Najlepszym tego dowodem będzie wspomniana już policyjna notatka. Warto więc ją zachować na wypadek kontroli ze strony asekuratora.
Najważniejsze informacje:
- Jeżeli turysta zgubi swoje dokumenty w czasie pobytu zagranicznego, powinien od razu udać się na policję w celu zgłoszenia tego faktu. Następnie przy pomocy np. infolinii banku należy zastrzec te dokumenty, które mogą zostać wykorzystane przez nieuczciwych znalazców.
- Aby móc legalnie przekroczyć granicę, turysta musi mieć ważne dokumenty. Dlatego też w razie ich zgubienia należy udać się do polskiego konsulatu. Jeśli w danym kraju nie ma polskiej placówki, można skorzystać z konsulatu należącego do innego państwa UE.
- Konsul może zweryfikować tożsamości turysty, co pozwoli na wyrobienie paszportu tymczasowego. Przy pomocy tego dokumentu można legalnie przekroczyć granicę. Aby jednak uzyskać taki paszport, turysta będzie musiał zadbać o wypełnienie formalności oraz uiszczenie tzw. opłaty konsularnej.
- Posiadacze ubezpieczeń turystycznych powinni sprawdzić, czy zakupiona polisa przewiduje udzielenie pomocy w przypadku zgubienia dokumentów. Taki zapis może bowiem zapewnić wsparcie asekuratora w procesie wyrabiania nowych dokumentów.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Jak należy się zachować w razie zgubienia dokumentów poza granicami Polski?
- W takiej sytuacji należy zachować spokój i przede wszystkim dokładnie przeszukać wszystkie bagaże oraz rzeczy osobiste. Jeśli dokumenty faktycznie zaginęły, turysta powinien najpierw udać się na policję, gdzie oficjalnie zgłasza ich utratę. Po otrzymaniu policyjnej notatki turysta musi poszukać polskiego konsulatu, gdzie otrzyma pomoc w zakresie wyrobienia nowych dokumentów.
- Co należy zrobić w sytuacji, kiedy w danym kraju nie ma polskiego konsulatu?
- Polskie placówki dyplomatyczne znajdują się w wielu państwach. Jeżeli jednak w danym kraju nie ma polskiego konsulatu, turysta ma prawo do skorzystania z placówki innego kraju UE. Unijne regulacje prawne przewidują bowiem możliwość zweryfikowania tożsamości obywatela państwa członkowskiego UE i wystawienia mu nowych dokumentów.
- Ile trzeba czekać na otrzymanie dokumentów od konsula?
- Zadaniem konsula jest weryfikacja tożsamości turysty oraz wyrobienie mu nowych dokumentów. Proces ten z reguły może trwać 2-3 dni. Aby przyspieszyć jego realizację, turysta powinien od razu zadbać o wypełnienie formalności oraz uzyskanie zdjęcia do dokumentu.
