Przed przystąpieniem Polski do Strefy Schengen zasady podróżowania były dosyć proste. Wszyscy turyści musieli bowiem legitymować się paszportem w czasie przekraczania granicy. Te dokumenty mogły również zostać skontrolowane podczas pobytu w danym kraju. Jednak wejście Polski do Strefy Schengen znacząco odmieniło przepisy. Kontrole graniczne wewnątrz tej strefy stały się już tylko wyrywkowe, a turyści przyzwyczaili się do braku uciążliwych formalności. Warto jednak mieć świadomość tego, jak w rzeczywistości wyglądają przepisy dotyczące dokumentacji podczas podróży. Czy za granicą trzeba mieć dowód osobisty lub paszport? Co może grozić za brak tych dokumentów? Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.
Czy za granicą trzeba mieć dowód osobisty?
Aktualnie osoby poruszające się wewnątrz Strefy Schengen nie muszą okazywać żadnych dokumentów przy przekraczaniu granic. Tak przynajmniej głoszą oficjalne przepisy. Praktyka pokazuje jednak, że w niektórych sytuacjach posiadanie dowodu osobistego jest po prostu konieczne. O jakich sytuacjach mowa?
Przede wszystkim dowód osobisty jest niezbędny do wejścia na pokład samolotu. Bez niego pasażer nie będzie mógł wejść na pokład i to nawet wtedy, gdy lot odbywa się wewnątrz Strefy Schengen. Co więcej, okazanie dowodu osobistego będzie konieczne w razie uzyskania takiego polecenia od funkcjonariusza lokalnych służb. W razie braku dowodu lub innego dokumentu turysta może zostać zatrzymany do czasu ustalenia jego tożsamości.
To z kolei pokazuje, że dowód osobisty wciąż należy mieć przy sobie. Czy jest to jednak jedyny ważny dla turystów dokument? W żadnym razie.
Czy za granicą trzeba mieć paszport?
Strefa Schengen obejmuje aktualnie 26 państw położonych w Europie. Natomiast w przypadku podróży na inny kontynent jedynie paszport będzie uprawniać do przekroczenia granicy. Bez niego turysta po prostu nie zostanie wpuszczony do kraju. Paszport jest wymagany również w przypadku wyjazdu do krajów, które nie należą do UE ani Strefy Schengen. Są to między innymi: Rosja, Ukraina oraz Wielka Brytania.
W tym miejscu warto także doprecyzować pewną kwestię. Zgodnie z aktualnymi przepisami dowody osobiste oraz paszporty są oficjalnymi dokumentami urzędowymi wydawanymi przez władze Polski. Obydwa te dokumenty potwierdzają więc tożsamość i obywatelstwo danego turysty.
Z tego względu paszport może być wykorzystywany zamiast dowodu osobistego. Niemniej trzeba pamiętać o tym, że nagła utrata paszportu będzie skutkować brakiem możliwości weryfikacji tożsamości turysty. Dlatego nawet przy odleglejszych wyjazdach warto mieć przy sobie obydwa dokumenty.
Co grozi za brak dowodu osobistego za granicą?
Jak w takim razie powyższe regulacje prawne wpływają na ewentualne konsekwencje za brak dowodu osobistego? Na terytorium Unii Europejskiej turysta nie może zostać ukarany jedynie za brak dowodu osobistego. Takiej możliwości nie przewidują bowiem międzynarodowe przepisy.
Nie oznacza to jednak pełnej swobody. Jak już wspomnieliśmy, turysta w określonych sytuacjach powinien zweryfikować swoją tożsamość. Jeżeli nie będzie to możliwe, służby będą mogły zatrzymać turystę do momentu ustalenia jego tożsamości. Taka sytuacja może rodzić niepotrzebny stres i prowadzić do straty czasu. Choćby z tego względu, pomimo braku oficjalnego obowiązku, turyści zawsze powinni mieć przy sobie dokument potwierdzający tożsamość, a dowód osobisty za granicą to najłatwiejsza opcja.
Czy można wyjechać za granicę bez ważnego dowodu?
Odpowiedź na postawione pytanie zależy od celu podróży. Jeżeli chodzi o państwa należące do Strefy Schengen, faktycznie ich granicę można przekroczyć nawet bez dowodu osobistego. Z drugiej strony brak ważnego dokumentu tożsamości może powodować problemy opisane już w powyższym akapicie.
W przypadku państw nienależących do Strefy Schengen, posiadanie dokumentu tożsamości jest obowiązkowe. Turysta musi więc okazać kontroli granicznej ważny dowód osobisty albo paszport. Bez niego taka osoba po prostu nie zostanie wpuszczona na terytorium danego kraju.
W jakich krajach Europy potrzebny jest paszport?
Odległe wyjazdy zagraniczne bardzo często wymagają nie tylko posiadania paszportu, ale również uzyskania specjalnej wizy turystycznej. Taki wymóg pojawia się np. podczas podróży do wielu państw afrykańskich. Jednakże przez to paszport również jest kojarzony głównie z odleglejszymi wyjazdami. Warto zatem wiedzieć o tym, że takie skojarzenie nie do końca oddaje rzeczywistość. Paszport jest bowiem potrzebny także w razie wyjazdu do niektórych krajów położonych w Europie.
Zobacz ile się czeka na paszport i jakie są procedury przy jego wyrabianiu?
W jakich krajach Europy potrzebny będzie paszport? Taki dokument muszą mieć przy sobie osoby wyjeżdżające za naszą wschodnią granicę. Paszporty są bowiem wymagane podczas przekraczania granic: Białorusi, Ukrainy oraz Rosji. Oprócz tego po Brexicie paszporty stały się również obowiązkowe dla Polaków wyjeżdżających do Wielkiej Brytanii. Jest to bardzo ważna zmiana i polscy turyści muszą o niej pamiętać!
Przez długie lata paszporty musieli mieć także Polacy, którzy lecieli na wakacje do Turcji. Jednak od pewnego czasu Polacy mogą wjechać do Turcji również na podstawie ważnego dowodu osobistego. Taka możliwość dotyczy jednak wyłącznie osób przekraczających granicę w celach turystycznych.
Pamiętaj, że dokument tożsamości będzie również niezbędny, żeby skorzystać z karty EKUZ bądź ubezpieczenia turystycznego.
Najważniejsze informacje:
- Kiedyś posiadanie dokumentów tożsamości podczas dowolnej podróży zagranicznej było absolutnie konieczne. Dzisiaj jest nieco inaczej, ponieważ powstanie Strefy Schengen oznaczało zniesienie obowiązkowych kontroli granicznych. Dzięki temu osoby podróżujące wewnątrz Schengen nie są zobligowane do posiadania dowodu tożsamości.
- Co jasne, taki dowód będzie już niezbędny podczas podróży poza Strefę Schengen. Wtedy turyści muszą już przejść przez tradycyjną kontrolę graniczną. Ta z kolei (w zależności od kraju) wymaga okazania dowodu osobistego lub paszportu.
- Z drugiej strony dokument tożsamości przydaje się nawet w czasie podróżowania wewnątrz Strefy Schengen. Jeżeli bowiem turysta zostanie skontrolowany np. przez patrol policji, brak dokumentu tożsamości może okazać się problematyczny. Dlatego mimo braku formalnego obowiązku zawsze warto mieć taki dokument przy sobie.
- Dowód osobisty jest respektowany głównie w krajach europejskich. Jednak nawet od tej reguły pojawiają się pewne wyjątki. Przykładowo, wjazd na teren Wielkiej Brytanii lub Ukrainy wymaga posiadania ważnego paszportu.
- Każda podróż poza Stary Kontynent wiąże się z obowiązkiem posiadania ważnego paszportu. Brak takiego dokumentu uniemożliwi przekroczenie granicy oraz wjazd na terytorium danego kraju.
FAQ - Najczęsciej zadawane pytania
- Czy dowód osobisty/paszport jest niezbędny do podróżowania?
- To zależy. Obecnie nie ma regulacji prawnych, które nakładają obowiązek posiadania dokumentów tożsamości w czasie podróżowania wewnątrz Strefy Schengen. Z drugiej strony każdy wyjazd poza Schengen i poza Europę wymaga już posiadania ważnych dokumentów.
- Dlaczego mimo braku obowiązku warto mieć przy sobie dowód osobisty/paszport?
- Turysta nie może otrzymać kary za podróżowanie po terytorium Strefy Schengen bez ważnego dokumentu tożsamości. Warto jednak pamiętać o tym, że funkcjonariusze mają prawo do sprawdzenia tożsamości turysty, jeśli będzie to konieczne. W razie braku takiej możliwości policjanci mogą nawet zatrzymać turystę do czasu zweryfikowania jego tożsamości.
- Kiedy trzeba mieć przy sobie dowód osobisty, a kiedy paszport?
- Dowód osobisty jest respektowany jedynie przy przekraczaniu granicy większości europejskich krajów (np. Turcji). Z kolei przy wjeździe np. na terytorium Wielkiej Brytanii albo Ukrainy potrzebny będzie paszport. Co więcej, obowiązek posiadania paszportu dotyczy wszystkich turystów podróżujących poza Stary Kontynent.
