Dania

Dania to kraj skandynawski, który większości osób kojarzy się z wysokim poziomem życia i malowniczymi terenami położonymi w dość chłodnym klimacie. Jednak czy to wszystko, co trzeba wiedzieć na temat Danii?

Dania – zwiedzanie warto zacząć od Kopenhagi

Kopenhaga uchodzi za miasto drogie. Rzeczywiście nie jest tam tanio. Dodatkowo do tej stolicy rzadko latają tanie linie lotnicze. Jednak jest to na pewno miasto warte odwiedzenia. 

1. Ogród zoologiczny København Zoo – założony w roku 1859. Podzielony jest na specjalne strefy. Największą popularnością cieszy się tzw. Pierścień Arktyczny. Duże wrażenie robi np. wybieg dla niedźwiedzi polarnych, które podziwiać można z wielu perspektyw. Są tam również liczne restauracje czy drewniana wieża widokowa. 
2. Christiania – wydzielona dzielnica Kopenhagi, w której nie obowiązują prawa miejskie. W roku 1971 grupa mieszkańców zajęła nielegalnie tereny wojskowe. Nie udało się ich nigdy stamtąd wyrzucić. w roku 1989 Christiania uzyskała specjalny status. Jej mieszkańcy sami ustanawiają swoje prawa – jednym z nich jest prawo do posiadania i sprzedaży miękkich narkotyków. Dawniej mieszkali tam przede wszystkim hipisi. Dzisiaj nie jest tam zbyt bezpiecznie. Latem odbywają się jednak kolorowe festiwale. To wtedy najlepiej odwiedzić tę specyficzną dzielnicę. 
3. Pałac Christiansborg – obecnie ma tam swoją siedzibę duński parlament Folketing. Dawniej rezydowali tam królowanie Danii. Liczący ponad 800 lat budynek znajduje się na Wyspie Zamkowej w centrum miasta. Na jego tyłach mieści się muzeum sztuki Thorvaldsena. To najstarsze muzeum w kraju otworzone w roku 1848. 
4. Zamek Kronborg – zamek znajduje się właściwie 40 km od miasta. To słynny zamek Hamleta zwany w sztuce Elsynor. Mieści się nad Sundem – dzielnicą oddzielającą Danię od Szwecji. Wycieczka z tego miejsca do Szwecji trwa zaledwie 20 minut. Zamek wpisany jest na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Dawniej mieszkali tam królowie. Dzisiaj jest tam Muzeum Morskie. Podziwiać tam też można symboliczny grób Hamleta.

Dania – pozostałe atrakcje turystyczne

1. Legoland Billund – pierwszy obiekt tego typu na świecie. Atrakcja nie tylko dla dzieci
2. Aarhus – drugie największe miasto w kraju. Stolica kulturalna Danii ze skansenem Den Gamle By i licznymi muzeami. 
3. Odense – początki miasta sięgają X wieku, znane jest jako miejsce narodzin Hansa Christiana Andersena. Znajduje się tam jego muzeum oraz zamek Egeskov czy katedra św. Kanuta. 
4. Park Narodowy Morza Wattowego – obejmuje tereny południowo-zachodniej Danii i duńską część Morza Wattowego. Wpisany jest na listę UNESCO. To ostoja dla ptaków wędrownych czy fok pospolitych. Znajdują się tam popularne wyspy Fanø i Rømø. 
5. Ribe – najstarsze miasto Danii pełne wąskich uliczek i średniowiecznych budynków. Wymienić warto Muzeum Wikingów czy zabytkowe uliczki Sønderportsgade i Klostergade. 
6. Skagen – miejscowość wysunięta najdalej na północ. Tam Bałtyk styka się z Morzem Północnym. Wybrać się można na ruchomą wydmę Rabjerg mile czy do rezerwatu Ornereservatet.
7. Helsingor – miasto znane z renesansowego zamku Kronborg, w którym rozgrywa się akcja “Hamleta”.
8. Roskilde – miasto położone na zachód od stolicy. Pierwsza historyczna stolica kraju. Słynie z katedry wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO czy Muzeum Okręgów Wikingów.
9. Mons Klint –  wapienne klify na wyspie Mon liczące 70 mln lat. 
10. Aalborg – stolica północnej Jutlandii, duży ośrodek przemysłowy, miasto z wieloma zabytkami. 
11. Duńskie fiordy – Roskilde Fjord, Limfjord czy Vejle Fjord przyciągają wielu turystów.

Dania – co trzeba wiedzieć przed podróżą?

Dania ma granicę lądową jedynie z Niemcami. Przez cieśninę Sund sąsiaduje także ze Szwecją. Razem z Wyspami Owczymi i Grenlandią tworzy Wspólnotowe Królestwo Danii. 

Dania od roku 1949 jest częścią NATO. Od roku 1973 należy do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Była jednym z założycielskich państw Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju OECD. Mieści się tam siedziba Unii Nordyckiej, która zrzesza kraje skandynawskie i Islandię. 

Dania należy do Strefy Schengen. Polacy mogą tam podróżować na podstawie dowodu osobistego. Pobytu krótszego niż 3 miesiące nie trzeba zgłaszać. Co ciekawe, do UE nie dołączyły Wyspy Owcze. 

Dania to jedyny kraj nordycki położony częściowo nad południowym brzegiem Bałtyku. Ma charakter wyspiarski, co nieco łagodzi zimy. O letnich upałach trzeba jednak zapomnieć. Zimy w Danii rzadko są mroźne, ale latem temperatura sięga około 20 stopni Celsjusza. Stosunkowo często pada deszcz. Wiele osób do Danii wybiera się samochodem. To rozwiązanie dość wygodne. Niemieckie i duńskie drogi są zadbane i darmowe. Zapłacić trzeba jedynie za przejazd mostem Storebaelt łączącym Fionię i Zelandię. Przewodnik dla kierowców w Danii informuje, że na terenie Danii obowiązkowo zapięte pasy muszą mieć wszyscy pasażerowie auta.

Dania – ubezpieczenie turystyczne

Przed wyjazdem warto zaopatrzyć się w kartę EKUZ do Danii. Na jej podstawie można korzystać z publicznej służby zdrowia na terenie Danii, ale nie na terytorium Wysp Owczych. W praktyce w Danii około 80% świadczeń zdrowotnych jest finansowanych ze środków publicznych. Jednak w ramach EKUZ nie można np. liczyć na darmowy transport medyczny do Polski. Przydać się więc może dodatkowe ubezpieczenie turystyczne. Obejmować ono może OC w życiu prywatnym, ubezpieczenie bagażu czy tzw. klauzulę alkoholową.

Dania – krótka historia

To Dania jest najstarszą w Europie monarchią z zachowaną ciągłością władzy królewskiej. 

Duńczycy są potomkami germańskiego plemienia Dunów. Na przełomie V i VI wieku opanowali oni półwysep Jutlandzki. Pierwszym historycznym władcą Danii był Gorm Stary. Jego następca Harald Sinozęby wprowadził Danię w krąg chrześcijaństwa, przyjmując w roku 965 chrzest. Według zachowanych źródeł prowadził on dość intensywną politykę zagraniczną. 

Sven Widłobrody – jeden z kolejnych królów Danii zorganizował do Anglii serię wypraw łupieżczych. Z czasem postanowił tamte tereny całkowicie podbić, co udało mu się w roku 1013. Koronował się wtedy na króla Anglii. Zmarł po zaledwie 5 tygodniach, a Anglicy odzyskali swój kraj. 

Następca Svena Widłobrodego – Knut Wielki miał być według wielu badacz Piastem. Był bowiem bratankiem Bolesława Chrobrego – pierwszego króla Polski. To chrobry miał pomóc Knutowi w powrocie na angielski tron. Stało się to w roku 1016. W roku 1028 podbił też Norwegię. Stał się tym samym władcą Imperium Skandynawskiego. Rozpadło się ono jednak po jego śmierci. 

Sytuacja w Danii unormowała się dopiero w wieku XII za sprawą Waldemara I Wielkiego. Dania zaczęła swoją ekspansję. Zajęła m.i.n Pomorze Przednie z dzisiejszym Szczecinem. W tym czasie założona została Kopenhaga. Potem w kraju znowu zapanował chaos. Tak było aż do czasów króla Waldemara IV, który sprzedał Krzyżakom Księstwo Estońskie. W latach 1236-1346 należało ono do Danii. 

Wiek XVI przyniósł dwa ważne wydarzenia dla Danii. Pierwszym było przejście króla Chrystiana III na reformację w roku 1536, a drugim przekształcenie w roku 1537 wasalnej Norwegii w prowincję państwa duńskiego. 

W pierwszej połowie XVII wieku Dania wzięła udział w wojnie trzydziestoletniej, ale nie odegrała znaczącej roli. W roku 1660 król Fryderyk III Oldenburg przeprowadził zamach stanu. Wprowadził w miejsce monarchii elekcyjnej monarchię dziedziczną. W roku 1665 ogłosił Lex Regia dające mu władzę absolutną. Tak było do roku 1849 i europejskiej Wiosny Ludów. 

Wiek XIX przyniósł formowanie się państwa opiekuńczego. W Danii w roku 1873 uchwalono pierwszą na świecie ustawę socjalną. W życie weszła m.in. ustawa o emeryturach czy kasach chorych. W roku 1899 podpisano porozumienie między pracodawcami i związkami zawodowymi. 

W roku 1864 w momencie porażki w wojnie z Prusami i Austrią o Holsztyn i Szlezwik, Dania ogłosiła neutralność. Tym samym nie wzięła udziału w I wojnie światowej, ale w przypadku kolejnego konfliktu globalnego nie było już takiej możliwości. W roku 1940 kraj zajęły wojska niemieckie. Król Danii już po godzinie od rozpoczęcia inwazji wstrzymał działania wojenne. Jednak w czasie II wojny światowej zginęło jedynie 3600 Duńczyków. 

Od roku 1943 duński rząd i parlament współpracował z nazistowskimi Niemcami. Trzeba jednak wspomnieć o tym, że gdy Niemcy zażądali deportacji duńskich Żydów do obozów zagłady, Duńczycy przetransportowali do Szwecji na promach i kutrach rybackich 8 tysięcy osób. Była to w zasadzie cała mniejszość żydowska zamieszkująca Danię. 

Dzisiaj Dania to jeden z najbogatszych krajów świata. Był jednym z założycieli NATO. Dania uwzględniona została w słynnym planie Marshalla. Dzisiaj to państwo uznawane jest za jedno z najlepszych miejsc do życia. Duńska filozofia hygge podbija świat. 

Od roku 1972 królową Danii jest Małgorzata II. Dla niej zmienione zostało prawo, bo do roku 1953 nie pozwalało ono na dziedziczenie tronu przez kobiety. 

Z czego słynie duńska kuchnia?

Dania pochwalić się może bardzo ciekawą kuchnią.

1. Smorrebrod – to w zasadzie masło i chleb, przynajmniej według tłumaczenia. W praktyce jest to kanapka składająca się z żytniego chleba posmarowanego masłem – podawanego z wędlinami, rybami, mięsami, serami itd. Duńczycy spożywają ją nożem i widelcem. Popularne dodatki to kanapek to marynowane śledzie, ogórki, pomidory, gotowane jajka, pasta z wątróbki wieprzowej, wędzone ryby, czerwona cebula. 
2. Frikadeller – smażone na patelni płaskie klopsiki z mięsa mielonego. W Polsce jest to potrawa znana jako “mielone”. W Skandynawii istnieje wiele wariantów tej potrawy. 
3. Piwo Carlsberg – główna siedziba browaru znajduje się w Kopenhadze. Założony został w roku 1847 jako Carlsberg-Bryggerier. Piwo to sprzedawane jest niemal na całym świecie. 
4. Limfjords-porter – piwo lukrecjowe. Ma ciekawy smak, który nie każdemu przypadnie do gustu. 
5. Śledź – Duńczycy przyrządzają go na wiele różnych sposobów. Ulubioną potrawą w Danii jest śledź wędzony.