Łotwa

Łotwa to kraj leżąco stosunkowo niedaleko Polski – związany z nią politycznie, geograficznie i historycznie. Co warto wiedzieć na jego temat? Jaki związek ma Łotwa z Krzyżakami? Kiedy stanowiła część Korony Królestwa Polskiego?

Łotwa – podstawowe informacje

Łotwa należy do UE i znajduje się w Strefie Schengen. Polacy mogą wjeżdżać na terytorium tego kraju na podstawie dowodu osobistego. Paszport nie jest konieczny.  Pobytu trwającego do 90 dni nie trzeba nigdzie zgłaszać. 

Podczas podróży dostępny jest EKUZ na Łotwie. Dzięki temu dokumentowi skorzystać można z publicznych usług medycznych na zasadach takich samych, jakie obowiązują obywateli Łotwy. Trzeba jednak pamiętać, że niektóre usługi zdrowotne są tam dodatkowo płatne. Warto więc pomyśleć o odpowiednim ubezpieczeniu turystycznym. 

Na Łotwę wybrać się można samochodem – z pomocą przyjdzie tutaj przewodnik dla kierowców. Nie ma tam dużego ruchu samochodowego. Wyjątkiem są duże aglomeracje miejskie np. Ryga. Poruszanie się po drogach na Łotwie jest bezpłatne. Zapłacić trzeba jedynie w okresie od kwietnia do końca września za wjazd do strefy Jurmały. To znany nadbałtycki kurort. Opłata to 2 euro. Łotewska policja zwraca dużą uwagę na jazdę z dozwoloną prędkości i prawidłowe parkowanie. Jazda pod wpływem alkoholu skończyć się może więzieniem.

Łotwa – ubezpieczenie turystyczne

Łotwa znajduje się w UE, ale i tak warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie turystyczne. Trzeba w tym przypadku zwrócić uwagę na koszty leczenia. Są to opłaty związane z potencjalną hospitalizacją. Na Łotwie z kartą EKUZ dopłaca się przy każdej wizycie lekarskiej. Podobnie jest w przypadku w szpitalu. Transport medyczny jest bezpłatny jedynie w pilnych przypadkach. Jednak już przy transporcie do Polski – koszt leży po stronie chorego.

Bardzo ważne jest także ubezpieczenie bagażu. Jego utrata skończyć się może zrujnowanymi wakacjami. Bez dokumentów, ubrań czy elektroniki trudno się obejść w innym kraju. Stosowane ubezpieczenie bagażu powinno być więc podstawą podczas organizowania wakacyjnego wyjazdu. 

Przydać się też może ubezpieczenie NNW – od Następstw Nieszczęśliwych Wypadków. Taka polisa nie obowiązuje jednak w przypadku uprawiania sportów ekstremalnych czy działania pod wpływem alkoholu. Wtedy trzeba dodatkowo wykupić odpowiednie klauzule. 

Czasem zdarza się, że to wyjeżdżający na wakacje jest sprawcą wypadku. Wtedy nieocenione jest ubezpieczenie OC  w życiu prywatnym. To ubezpieczyciel pokrywa wtedy wszystkie szkody wyrządzone osobom trzecim. 

Warto też wspomnieć o ubezpieczeniu dla chorych przewlekle. Standardowe ubezpieczenie nie obejmuje bowiem hospitalizacji wynikającej z uwagi na schorzenia przewlekłe np. nadciśnienie tętnicze czy cukrzycę.

Łotwa – krótka historia

Polska nie sąsiaduje bezpośrednio z Łotwą, ale przed wiekami tereny Łotwy i Estonii zwane Inflantami były lennem RP, a potem jej częścią. 

Pierwotnie tereny dzisiejszej Łotwy zamieszkiwał starożytny lud Bałtów. W wieku IX znalazł się pod panowaniem Warangów – Wikingów. Potem pojawili się najeźdźcy z zachodu, którzy na przełomie XII i XIII wieku schrystianizowali Łotwę. 

Początkowo na tamtejsze tereny trafiali głównie kupcy z niemieckiej Lubeki. Wkrótce pojawili się też misjonarze. W roku 1202 z inicjatywy biskupa ryskiego Alberta von  Buxhövdena utworzony został Zakon Kawalerów Mieczowych, który miał krzewić nauki Jezusa. Szybko zaczął jednak prowadzić swoją własną politykę, uniezależniając się od biskupów w Rydze. Bracia zakonni najeżdżali ziemie Bałtów. Pokonani zostali dopiero w roku 1235 pod Szawłami. W roku 1237 połączyli się  Zakonem Krzyżackim. Od tej pory północną część państwa zakonnego zwano zakonem inflanckim. 

Po bitwie pod Grunwaldem zakon ten zyskał pewną niezależność. Trwała ona do roku 1561. Wtedy to ostatni wielki mistrz Gotthard Kettler złożył królowi polskiemu Zygmuntowi II Augustowi hołd. Z części ziem utworzone zostało Księstwo Kurlandii i Semigalii, a reszta weszła w skład Korony i Litwy. 

W wieku XVII północną część Łotwy zajęła Szwecja, a południe zostało pod władzą RP. To na terenie dzisiejszej środkowej Łotwy rozegrała się słynna bitwa pod Kircholmem – wygrana przez polską husarię. 

W wieku XVIII Rosja podbijała kolejne tereny, co skończyło się rozbiorami Polski. Nastąpiła rusyfikacja rdzennej ludności. W wieku XIX rozbudził się łotewski nacjonalizm. Po I wojnie światowej Łotysze uzyskali niepodległość, którą utracili na skutek II wojny światowej. Łotwa stała się jedną z Socjalistycznych Republik Radzieckich. Sowieci deportowali przez lata rdzenną ludność m.in. na Syberię. W sumie taki los spotkał minimum 100 tysięcy osób. Na Łotwę trafiło z kolei wielu Rosjan, co jest dzisiaj sporym problemem dla tego niewielkiego kraju. Rosjanie stanowią niemal 28% wszystkich obywateli Łotwy. 

Odrodzenie narodowe na Łotwie nastąpiło pod koniec lat 80. XX wieku w związku z radzieckimi kampaniami otwartości i restrukturyzacji. W roku 1987 miały miejsce masowe demonstracje poświęcone kwestiom ekologicznym. W roku 1988 pojawił się Łotewski Front Narodowy, który zwyciężył w wyborach 2 lata później. Zmian nie dało się już zatrzymać. W roku 1991 Łotwa ogłosiła niepodległość. Od roku 2004 jest członkiem NATO i UE. 

Z czego słynie łotewska kuchnia?

Łotewska kuchnia oparta jest na składnikach pochodzenia lokalnego – pszenicy, kapuście, cebuli, ziemniakach czy wieprzowinie. Uznać ja należy za kuchnię sezonową. Posiłki są dość tłuste, mało przyprawione. Oto najpopularniejsze potrawy  na Łotwie:

1. Rupmaize – czarny, łotewski chleb z dodatkiem kminku. Wypiekany jest z mąki żytniej. Dodawany jest do wielu dań.
2. Deser Maize – łotewski deser w formie zupy chlebowej. Wspomniany chleb żytni trzeba przecedzić przez sito, a potem połączyć z suszonymi owocami i cukrem. Całość wieńczy bita śmietana. Deser podaje się na zimno.
3. Minogi – potrawa ta była dawniej popularna wśród szlachty w Polsce. W polskich rzekach z uwagi na spore zanieczyszczenie nie żyją już bowiem te bezżuchwowce przypominające ryby. 
4. Frikadeļu – łotewska zupa z klopsikami. Przygotowuje się ją z wody, selera, ziemniaków i marchwi. Klopsiki są wieprzowe lub wołowe z dodatkiem mleka, jaj, mąki, cebuli oraz bułki tartej. Zupa wzbogacona jest kwaśną śmietaną i koperkiem. 
5. Pīrādziņi – pierogi przypominające bułki z nadzieniem mięsnym. Przygotowywane są w wielu odmianach – podaje się je często z zupami. 

Co warto zwiedzić na Łotwie?

Łotwa nie jest dużym krajem, ale jest tam sporo miejsc wartych odwiedzenia:

1. Ryga – stolica kraju. Mieszka tam ponad 600 tysięcy osób. To największe miasto w krajach bałtyckich. Stare Miasto w Rydze wpisane jest na listę UNESCO. Warto zobaczyć tam m.in. stare zabudowania drewniane. 
2. Jurmala – miejscowość rozciągająca się na ponad 30 km wzdłuż Zatoki Ryskiej. Dużą popularnością cieszy się przede wszystkim latem. Nie brakuje tam pięknych plaż. 
3. Cesis – jest tam świetnie zachowany układ urbanistyczny z brukowanymi ulicami, stiukowymi kościołami czy malowanymi fasadami z drewna. Największa atrakcją miejscowości jest zamek Cesis.